Ατομική θεραπεία

Δελατόλας Ιωάννης
Ψυχολόγος M.Sc.
Υπηρεσίες
01
Ατομική θεραπεία
Ατομική ψυχοθεραπεία είναι μια διαδικασία βασισμένη στις δυνατότητες του λόγου, της επικοινωνίας και των τεχνικών που υιοθετεί ο εκάστοτε ψυχοθεραπευτής, ανάλογα με την θεραπευτική κατεύθυνση που έχει επιλέξει να ακολουθεί (ψυχαναλυτική, συστημική, γνωσιακή/συμπεριφοριστική θεραπεία κ.α.). Εστιάζει στην επίτευξη των αιτημάτων και στον καθορισμό των στόχων που θα θέσουν από κοινού θεραπευτής και θεραπευόμενος.
Κομβικής λοιπόν σημασίας για την επιτυχημένη ολοκλήρωση της θεραπείας είναι η θεραπευτική σχέση (θεραπευτική συμμαχία) που θα δημιουργήσουν οι συμβαλλόμενοι. Τα κυρία συστατικά αυτής της σχέσης είναι η ενσυναίσθηση, η αποδοχή, η ειλικρίνεια, η εχεμύθεια και ο αμοιβαίος σεβασμός.
Η Ψυχοθεραπεία εστιάζει σε θεματικές όπως:
-
Αγχώδεις διαταραχές (φοβίες, κρίσεις πανικού, ψυχοτραυματικό στρες κ.α.)
-
Διαταραχές προσωπικότητας
-
Διαταραχές της διάθεσης (καταθλιπτικές, διπολικές)
-
Ψυχωτικές διαταραχές (παραληρητική, σχιζοφρενικόμορφη κ.α.)
-
Διαταραχές πρόσληψης τροφής
-
Σεξουαλικές διαταραχές κ.α.
Δεν είναι απαραίτητο όμως κάποιος να νοσεί, μπορεί απλά να θέλει να γνωρίσει καλυτέρα τον εαυτό του ή να μάθει να διαχειρίζεται καλυτέρα την καθημερινότητα του. Η ψυχοθεραπεία δεν είναι αποκλειστικά μια διαδικασία αντιμετώπισης μιας ψυχικής νόσου, αλλά αποτελεί παράλληλα και ένα υπαρξιακό "ταξίδι" αυτογνωσίας και αναζήτησης για μια πιο επιτυχημένη και χαρούμενη ζωή.
Η διάρκεια των συνεδρίων είναι συνήθως 45-60 λεπτά και η συχνότητα των συνεδριών καθορίζεται ύστερα από κοινή απόφαση θεραπευόμενου και θεραπευτή ανάλογα με το αίτημα και τις δυσκολίες του θεραπευόμενου. Το σύνηθες είναι να ξεκινήσει το θεραπευτικό "ταξίδι" με μία ή δύο φορές την εβδομάδα και εν συνεχεία, ανάλογα με τη ροή της θεραπείας να αραιώνουν οι συναντήσεις μέχρι τη στιγμή που ο θεραπευόμενος θα έχει καταφέρει να φτάσει σε τέτοιο επίπεδο αυτογνωσίας, ώστε να αναλύει, να αξιολογεί, να οργανώνει και να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες χωρίς την υποστήριξη κάποιου ειδικού. Ένας στόχος λοιπόν μέχρι την ολοκλήρωση της θεραπείας είναι ο θεραπευόμενος να γίνει ο ίδιος ψυχολόγος του εαυτού του.
02
Θεραπεία ζεύγους
Η θεραπεία ζεύγους επικεντρώνεται στην επικοινωνία και την ερωτική σχέση του ζευγαριού, διαρκεί συνήθως 90 λεπτά και είναι αναγκαίο να παρευρίσκονται και οι δύο σύντροφοι.
Συνήθως οι λόγοι που θα οδηγήσουν το ζευγάρι σε θεραπεία είναι η απομάκρυνση των συντρόφων, οι συχνοί τσακωµοί, δυσκολία στην επικοινωνία ανάµεσά τους, σεξουαλικά προβλήματα, αρνητικές σκέψεις που έμειναν κρυφές και δεν συζητήθηκαν, διαφορετικές αντιλήψεις που δεν κατάφεραν να βρουν ένα κοινό σημείο αποδοχής. Η απομυθοποίηση και συσσώρευση των παραπάνω καθιστούν τη συνύπαρξη και τη σχέση δυσλειτουργικές.
Η προσπάθεια αντιμετώπισης των δυσκολιών του ζευγαριού με τη παρουσία ειδικού, δίνει την δυνατότητα να ανοίξουν θέματα, με ειλικρίνεια και σεβασμό, χωρίς να θίγεται η αξιοπρέπεια και η προσωπικότητα των συμβαλλόμενων. Μέλημα μας είναι να θυμηθούμε όλα εκείνα τα στοιχεία που έφεραν το ζευγάρι κοντά, ενισχύοντας εκείνες τις πτυχές της προσωπικότητας που αποτέλεσαν σημείο έλξης για τον καθένα ξεχωριστά.
Ξεκινώντας από την αρχή της συνεργασίας, μπαίνουμε στη διαδικασία το κάθε μέλος να αναλάβει την ευθύνη του. Παρατηρούμε τα αρνητικά επαναλαμβανόμενα μοτίβα που διαιωνίζουν την κακή επικοινωνία και χρησιμοποιούμε τη γνώση και την εμπειρία σε συνδυασμό με τεχνικές, για να εξυγιάνουμε τη σχέση.
03
Κάποιες φορές για να αντιμετωπιστεί ένα πρόβλημα δεν είναι αρκετή η ατομική προσπάθεια. Χρειαζόμαστε μια ομάδα ατόμων που είναι στενά συνδεδεμένοι με την υπάρχουσα δυσκολία. Σε αυτές τις περιπτώσεις αντιμετωπίζουμε την οικογένεια σαν ένα σύστημα, που αν ένα γρανάζι δεν δουλεύει σωστά, υπολειτουργούν και τα υπόλοιπα. Αντίστοιχα μπορεί να συμβαίνει και το ανάποδο, δηλαδή οι συνδέσεις (σχέσεις) αυτού του συστήματος που υπολειτουργούν να επηρεάζουν το κάθε μέλος ξεχωριστά. Έτσι λοιπόν, στην οικογενειακή θεραπεία αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες σαν μια ομάδα (ενιαίο σύστημα) που τα μέλη του έχουν αναλάβει ο καθένας τον δικό του ρόλο, αλλά η δυσκολία διεκπεραίωσης του ρόλου αυτού αποτελεί κοινή ευθύνη όλου του συστήματος.
Έτσι λοιπόν, αν για παράδειγμα το παιδί δεν μπορεί να ανταπεξέλθει σε κάποιες δυσκολίες που είναι ευθύνη του να αντιμετωπίσει, δεν σημαίνει ότι η υπόλοιπη ομάδα δεν έχει ευθύνη. Το ίδιο ισχύει για τον ρόλο του γονέα ή του συντρόφου. Μην ξεχνάμε ότι η οικογένεια είναι μία κοινωνική ομάδα εξέχουσας σημασίας, τα μέλη της οποίας συνδέονται με έντονες και βαθιές συναισθηματικές αξίες, κοινές ιδέες, αντιλήψεις, κοινές γνωσίες (όπως αναφέρονται στην γνωσιακή προσέγγιση) που διαμορφώνουν προσωπικότητες και συμπεριφορές. Ο τρόπος λοιπόν εξυγίανσης και αντιμετώπισης ενός προβλήματος, είναι να παρατηρηθούν οι στρεβλές γνωσίες (σκέψεις) που δημιουργούν ένα φαύλο κύκλο δυσλειτουργικών σχέσεων, επικοινωνίας, συναισθημάτων και συμπεριφορών, σε ομαδικό αλλά και σε ατομικό επίπεδο. Εν συνεχεία, να γίνει αναδόμηση αυτών των στρεβλών πεποιθήσεων, μέσω της επινόησης εναλλακτικών υποθέσεων σε συνεργασία με τον θεραπευτή και τη σωστή καθοδήγηση του. Δημιουργώντας έτσι, νέα εφόδια στην οικογένεια και πιο σωστή βάση για τη διαχείριση συγκρούσεων μέσω της εκμάθησης καλύτερων κοινωνικών δεξιοτήτων και την ενίσχυση των ήδη κεκτημένες θετικών συμπεριφορών.
Οι συνεδρίες της οικογενειακής θεραπείας διαρκούν 90 λεπτά και είθισται η συχνότητα το πρώτο χρονικό διάστημα να είναι μία με δύο φορές την εβδομάδα. Δεν είναι απαραίτητο να βρίσκεται όλη η οικογένεια και τα μέλη της σε κάθε συνέδρια. Όμως είναι αναγκαίο κάθε μέλος να μεταφέρει προσωπικά τη δική του αντίληψη και όψη των πραγμάτων κατά τη διάρκεια του θεραπευτικού ταξιδιού, αναλαμβάνοντας την ευθύνη της δικής του υπόστασης και ρόλου.
04
Η ψυχοθεραπεία εξ' αποστάσεως μέσω του διαδικτυακού προγράμματος Skype, είναι μια υπηρεσία που πλέον χρησιμοποιείται ευρέως, για να καλύψει τις ανάγκες των ανθρώπων που θα ήθελαν να ξεκινήσουν ψυχοθεραπεία, αλλά δεν έχουν την δυνατότητα να επισκεφτούν το γραφείο του εκάστοτε ειδικού ή κάποια μονάδα που παρέχει υπηρεσίες για την ψυχική υγεία.
Συνήθως οι ενδιαφερόμενοι Έλληνες φοιτητές που σπουδάζουν στο εξωτερικό ή άνθρωποι με κινητικά προβλήματα κ.α. μπορούν εύκολα και αποτελεσματικά να έρθουν σ’ επαφή με τον θεραπευτή χρησιμοποιώντας τον υπολογιστή τους και μια web-camera.
Προσωπική εκτίμηση είναι ότι συγκεκριμένη υπηρεσία μπορεί να αποφέρει ουσιαστικά αποτελέσματα αλλά δεν μπορεί να αντικαταστήσει εξ' ολοκλήρου την ψυχοθεραπευτική παρέμβαση που γίνεται μέσα σε ένα θεραπευτικό πλαίσιο. Παρόλα αυτά ο κώδικας δεοντολογίας, το ιατρικό απόρρητο και οι κανόνες που συνήθως συναντάμε σε ένα θεραπευτικό συμβόλαιο παραμένουν ίδιοι. Υπάρχει μια επιφύλαξη για τη διαρροή ή παραβίαση του απόρρητου από τρίτους, όπου ο εκάστοτε ειδικός δεν φέρει καμία ευθύνη. Η σωστή χρήση του διαδικτυακού μέσου είναι ευθύνη του θεραπευόμενου.